Plots uit ons midden weggevallen, onze geliefde Ilse.
Zó trots op haar.
Ilse Vonder
✩ 27 februari 1954 † 6 december 2022
Maarten
Simone & Joop
Michelle & Marc
Céline & Christian
Azura
Pascal & Chantal
Arthur & Eva
en al die lieve vrienden
die haar familie vormden.
Er is gelegenheid tot het nemen van afscheid van Ilse op vrijdag 9 december van 19.00 uur tot 19.30 uur en op zaterdag 10 december van 12.30 uur tot 13.00 uur bij Boerderij Moskowa, Apeldoornseweg 103 in Arnhem.
We vieren gezamenlijk haar afscheid op maandag 12 december om 11:00 uur in de Waalse Kerk, Gasthuisstraat 1 in Arnhem.
Daarna wordt ze in besloten kring begraven op Natuurbegraafplaats Mepperdennen in Meppen.
Correspondentieadres: De Bree 7, 7772 KC Hardenberg
Op de uitvaart van Ilse, is de volgende muziek afgespeeld:
Stevie Wonder - Isn't She Lovely
Erik Satie et al. - Gymnopédie No. 1
Béla Bartók et al. - Arr. Székely: 6 Romanian Folk Dances
Sangrafu - Aisa Mama E Kong
Erik Satie et al. - Gnossiennes: No. 5
Mercedes Sosa - Ángel
Erik Satie et al. - Petite ouverture à danser
Mercedes Sosa - María, María
Klik hier voor een link naar de playlist op Spotify.
Foto van de begrafenis, Natuurbegraafplaats Mepperduinen
________________
Uit Shri Nisargadatta Maharaj, Ik Ben Zijn:
Ilse: Ik zal niet lang meer leven.
Maharaj: Je lichaam is een kortstondig verschijnsel, maar jijzelf niet. Jij bent niet beperkt door wat dan ook.
Maarten
________________
Lieve grote zus,
Jij was het die in mijn wiegje keek toen ik net was geboren en zoooo blij met me was. Tegen wie ik riep, toen ik maar nét lopen kon en je eventjes wegliep: “Isse….la me niet in de steek staan”!
En dat deed je ook niet.
Ik mocht in jouw bedje liggen als we ‘s morgens vroeg wakker waren. Jij hield mijn handjes vast, zette je voetjes in mijn buikje en liet me ‘vliegen’. Samen ontdekten we dat je twee neuzen ziet als je heel dicht bij elkaar ligt. En hoe een tong smaakt: “Bah, vies!”
Jij kreeg je eigen kamer toen we verhuisden. Onze bedden niet meer naast elkaar. Jij, op de middelbare, zag niet veel meer van mij. ik omgekeerd wel. Maar toen je uit huis ging, mocht ik komen logeren. In de Voorstadslaan. Wat vond ik het gaaf allemaal. Het liedje van Crosby et al. : “Our house”? Het gaat nog steeds over jóuw huis, in die warme tijd. En dan: Eten bij MacroBio. Met stokjes nog wel. En de Ooijpolder in. Met jou.
Toen ik op kamers ging, vroeg ik de groenteboer om biologische appels. Hij belazerde me waar ik bij stond, haha. Later werkte ik zelf in die branche. Maar ik had het van jóu afgekeken. Net als mijn huidige vak.
En: Mijn dochtertje werd geboren. Jij bracht het liedje dat we voor jou laten horen: “Isn’t she lovely….. Isnt she wonderful?”.
Ja.
Toen ik eigen wegen moest zoeken, heb ik je echt wel verdriet gedaan. Je was dan ook wat voorzichtig, toen ik opdook na circa tien jaar. Bang dat ik je pijn zou doen, of dat ik weer weg zou gaan. Maar dat was niet: ik bleef. En toen jij en mijn kinderen elkaars voeten bekeken en zagen dat het “familie” was, was het goed.
Weer was je er, als mijn grote zus. Je hielp financieel toen dat moeilijk was. Je hoorde mijn vreemde verhalen oordeel-loos aan. En ik mocht er voor jou zijn als jij iemand nodig had.
En nu staan we dan voor het afscheid. Ik “zag” je staan, in een weiland. Bij een wit hek. Opgaand in de vlucht van je vogels. Je besefte nog niet dat het raar is, zo’n hek in de wei. Maar al gauw zul je het zien, er doorheen gaan, de andere wereld in.
Ik wéét dat je er bent. Dat je er altijd zult zijn. En toch doet het pijn: Dat ik je niet vast kan houden. Dat ik in de steek blijf staan.
Je Moontje.
Jij was het die in mijn wiegje keek toen ik net was geboren en zoooo blij met me was. Tegen wie ik riep, toen ik maar nét lopen kon en je eventjes wegliep: “Isse….la me niet in de steek staan”!
En dat deed je ook niet.
Ik mocht in jouw bedje liggen als we ‘s morgens vroeg wakker waren. Jij hield mijn handjes vast, zette je voetjes in mijn buikje en liet me ‘vliegen’. Samen ontdekten we dat je twee neuzen ziet als je heel dicht bij elkaar ligt. En hoe een tong smaakt: “Bah, vies!”
Jij kreeg je eigen kamer toen we verhuisden. Onze bedden niet meer naast elkaar. Jij, op de middelbare, zag niet veel meer van mij. ik omgekeerd wel. Maar toen je uit huis ging, mocht ik komen logeren. In de Voorstadslaan. Wat vond ik het gaaf allemaal. Het liedje van Crosby et al. : “Our house”? Het gaat nog steeds over jóuw huis, in die warme tijd. En dan: Eten bij MacroBio. Met stokjes nog wel. En de Ooijpolder in. Met jou.
Toen ik op kamers ging, vroeg ik de groenteboer om biologische appels. Hij belazerde me waar ik bij stond, haha. Later werkte ik zelf in die branche. Maar ik had het van jóu afgekeken. Net als mijn huidige vak.
En: Mijn dochtertje werd geboren. Jij bracht het liedje dat we voor jou laten horen: “Isn’t she lovely….. Isnt she wonderful?”.
Ja.
Toen ik eigen wegen moest zoeken, heb ik je echt wel verdriet gedaan. Je was dan ook wat voorzichtig, toen ik opdook na circa tien jaar. Bang dat ik je pijn zou doen, of dat ik weer weg zou gaan. Maar dat was niet: ik bleef. En toen jij en mijn kinderen elkaars voeten bekeken en zagen dat het “familie” was, was het goed.
Weer was je er, als mijn grote zus. Je hielp financieel toen dat moeilijk was. Je hoorde mijn vreemde verhalen oordeel-loos aan. En ik mocht er voor jou zijn als jij iemand nodig had.
En nu staan we dan voor het afscheid. Ik “zag” je staan, in een weiland. Bij een wit hek. Opgaand in de vlucht van je vogels. Je besefte nog niet dat het raar is, zo’n hek in de wei. Maar al gauw zul je het zien, er doorheen gaan, de andere wereld in.
Ik wéét dat je er bent. Dat je er altijd zult zijn. En toch doet het pijn: Dat ik je niet vast kan houden. Dat ik in de steek blijf staan.
Je Moontje.
________________
Lieve Ilse,
Wat onwerkelijk om deze woorden te bedenken. Zo onverwachts, geen moment om afscheid te nemen...
Toen ik 15 was leerde ik jouw leven weer opnieuw kennen. Ik kwam in jouw huis in Arnhem, een warme en liefdevolle plek vol met de spullen die je verzamelde en een wilde tuin. De onmiskenbare kruidige geur van Ilse. Ik hoorde over al die vrienden die jij om je heen had waardoor je dan wel alleen woonde, maar niet eenzaam was.
Als wij elkaar zagen, hadden we intense gesprekken over wat ons bezighoudt. Dingen van vroeger die soms pijnlijk waren, dingen van nu waar we van genieten. Wat ons verbindt. De liefde voor de natuur, voor eten. De laatste jaren organiseerde jij elk jaar het asperge-eten bij jou in de tuin en voor het eerst een weekendje weg.
Onze liefde voor elkaar voelt zo vanzelfsprekend. De bescheiden ruimte die je innam, en tegelijk de opvallende warmte. Het gemis dat je achterlaat gaat gepaard met de stille aanwezige liefde die jij bent.
Toen ik geboren werd, gaf je mijn moeder een cassettebandje met Isn’t she lovely van Stevie Wonder. Altijd was dit al een moment waarop ik spontaan aan je dacht en jouw aanwezigheid voelde, en nu des te meer. Mijn vader zei ‘ik gun haar de hemel’, ik ga je zo missen…
Michelle
________________
Lieve Ilse, lieve vriendin, lief maatje in het leven,
Het is onbegrijpelijk dat ik hier sta te praten op jouw uitvaart en dat ik dat niet met jou kan bespreken en delen. Want dat deden we op onze vele lange wandelingen. We bespraken de grote en kleine gebeurtenissen in onze levens. Ik ga jouw slimme en scherpe geest, je liefdevolle betrokkenheid verschrikkelijk missen. Ook jouw veelzijdigheid en interesse in je medemens, je cliëntjes, de natuur, de kunst, de poezie en literatuur, je taalgevoeligheid, muzikaliteit. Sinds onze studietijd zijn we bevriend. We oefenden een zelfde soort beroep uit, als speltherapeut en behandelaar van kinderen. We volgden vaak dezelfde bijscholingen als therapeut. We voerden dan ook veel intervisiegesprekken tijdens het wandelen.
Het is onbegrijpelijk dat ik hier sta te praten op jouw uitvaart en dat ik dat niet met jou kan bespreken en delen. Want dat deden we op onze vele lange wandelingen. We bespraken de grote en kleine gebeurtenissen in onze levens. Ik ga jouw slimme en scherpe geest, je liefdevolle betrokkenheid verschrikkelijk missen. Ook jouw veelzijdigheid en interesse in je medemens, je cliëntjes, de natuur, de kunst, de poezie en literatuur, je taalgevoeligheid, muzikaliteit. Sinds onze studietijd zijn we bevriend. We oefenden een zelfde soort beroep uit, als speltherapeut en behandelaar van kinderen. We volgden vaak dezelfde bijscholingen als therapeut. We voerden dan ook veel intervisiegesprekken tijdens het wandelen.
Sinds die studentetijd hebben we vele reizen samen beleefd. Naar jouw geliefde Spanje, en geliefd Suriname en pas nog een fietsvakantie op je geboorteeiland Goeree Overflakee. Je hield van Spanje, de Pyreneeën en Andalusië vooral, en je leerde jezelf Spaans te spreken en te lezen. Met Suriname had je een speciale band door je Surinaamse roots. Zoveel uur heb je ook hier doorgebracht in onze wilde tuin, wroetend in de aarde, de grond bemesten en inzaaien De stanvaste bloem zal ons hier altijd aan herinneren. Tot in Suriname herinneren de mensen jou als die bakra vrouw, die Hollandse vrouw die bij het krieken van de dag rustig in de weer was met de tuin.
Je was niet alleen met mij bevriend maar ook een geliefde vriendin van ons hele gezin. Je was nauw betrokken bij de geboorte van Amilcar en Carmen. Ik zie je nog staan in de lange kale gang van het ziekenhuis, toen ik op een bed na de keizersnedegeboorte van Amilcar werd weggevoerd. Met een zelfgebreid korenbloem blauw truitje voor de baby in je handen. Bij de geboorte van carmen paste jij op Amilcar en was je er ook weer als eerste bij. Zij waren jouw stiefkinderen, net zoals Michelle, Pascal, Tim, Yvette en Luca die jou allemaal zonet naar binnen hebben begeleid. Ilse, je was altijd zo intens betrokken bij je medemens. Je leefde mee, genoot mee en rouwde mee.
Jouw liefde voor de natuur was onbeschrijfelijk groot. Je wilde altijd naar buiten, weer of geen weer. Je genoot van elk klein bloemetje en kende ze allemaal bij naam. Met engelengeduld leerde je mij ook de bloemen kennen en herkennen. Helaas viel dat bij mij in een groot gat, hoewel er langzaam een bodempje begon te ontstaan. De korenbloem, jouw bloem zal voor mij altijd een symbool zijn van jou.
Ilse je genoot van elk kleinste bloemetje, maar ook van de grote onmetelijke sterrenhemel. We deden samen als hobby de cursus sterrenkunde, die eerlijk gezegd soms boven ons petje ging. Maar dat maakte niet uit. We begrepen de nietigheid en relativiteit van onze mooie aarde in haar draai om de melkwegkern. We leerden de sterrenbeelden aan de hemel herkennen. En de maan, de volle maan, bracht jou steeds weer in vervoering.
Toen je dinsdag plotseling, zo maar uit het niets overleed (we zouden om 13:00 uur naar de Veluwe gaan, fietsen en Kröller Moller museum), was de maan die avond vol in alle glorie. Ik denk dat velen van jouw dierbaren de verbondenheid met je voelden bij die volle maan.
De korenbloem en de volle maan zullen voor altijd in mijn hart, in ons hart verbonden zijn met jou.
De korenbloem en de volle maan zullen voor altijd in mijn hart, in ons hart verbonden zijn met jou.
Ik hoop dat je ziel en geest rust hebben gevonden,
Je bent een intens goed en liefdevol mens... Zo trots op jou
Lieve Ilse, lief maatje, ik ga jou verschrikkelijk missen
Petra
Je bent een intens goed en liefdevol mens... Zo trots op jou
Lieve Ilse, lief maatje, ik ga jou verschrikkelijk missen
Petra
________________
Lieve Ilse,
Toen ik 5 jaar was kwam jouw geliefde piano met kandelaren bij ons thuis terecht. Je leerde me geduldig piano spelen en bracht me de liefde voor klassiek piano bij. Ik weet nog dat ik onder de indruk was van jouw spel. Niet alleen hoe prachtig de noten klonken, maar ook je blik en concentratie terwijl je speelde. Je rug die zachtjes naar voor en achteren bewoog op het ritme.
De liefde voor klassiek piano deelden we jaren lang. Figuurlijk, maar ook letterlijk: ik leende namelijk vaak jouw bladmuziek. Net zoals, als ik me niet vergis, Debussy’s Arabesque, die ik net speelde.
Dankjewel voor het bijbrengen van de liefde voor klassieke muziek en de natuur. Vroeger dacht ik altijd dat je Ilse Vlinder heette. Dat past namelijk zo goed bij je. Je vertelde deze zomer over de Atalanta, die vanuit Noord Afrika helemaal naar Nederland vliegt. Ik vind je lijken op de Atalanta. Zo’n teder beestje, met een stille daadkracht de oceaan over. Ik wil heel graag een wonderschoon stuk van Satie laten horen, wat voor mij klinkt als allerlei vlinders die rondvliegen. Een stuk dat me doet denken aan jou. Ik hoop dat je nu als vlinder door het universum vliegt.
Carmen
________________
Ga je vanavond mee boomkikkers kijken? Ja hoor, je wilde wel. Op een mooie zomeravond zijn we naar de Achterhoek gereden. Ik had op internet kaartjes gevonden van waar we ongeveer moesten zijn. Maar dankzij jouw enthousiasme ontmoetten we iemand die aan zijn erf een poel had met ruigte ernaast. We mochten voorzichtig komen luisteren en kijken, naar de boomkikkers. We hadden een geweldige avond.
Tijdens een renovatie van onze woningen stond er een poos een steiger tegen de mijne. Om onze tuinen nu eens van boven te bekijken zijn we op een avond naar boven geklommen en hebben op de steiger thee gedronken. Genietend van onze paradijsjes.
Samen konden we naar allerlei mooie plekken in de buurt: ik had een poos de sleutel van de bijenstal in Angerenstein. Ilse had een sleutel van een schoolplein waar ze meedeed met een vergroeningsproject. We voelden ons bevoorrechte mensen.
Samen hebben we meerdere malen sleedoorneitjes gezocht op Hoogte 80. Tijdens een wandeling in het bos kwamen we zwijnen tegen. Je ging mee nachtzwaluwen tellen op de hei of broedvogels in het bos. Al die mooie dingen samen. Met blijdschap kijk ik er op terug.
Qua techniek had je geen zicht en twee linkerhanden. Ik ook, maar 1 van mij draait af en toe toch een beetje rechts. In het land van blinden is eenoog koning. Je dacht dat ik een halve technicus was. Hoe moet dit aan elkaar, hoe werkt dat, kan jij naar mn telefoon kijken? Vaak konden we het samen oplossen. Daar kijk ik met dankbaarheid op terug. Voor de nog moeilijkere dingen wist jij ook altijd weer een oplossing te vinden. Wat jij wou ging gebeuren. Je kreeg alles voor elkaar, hoe lang t soms ook duurde. Een enorme doorzetter. Met bewondering kijk ik daarop terug.
Je kwam als buurvrouw. Als hartsvriendin ga je weg. Mijn huis was mijn warme, veilige plek. Wat ook kwam door de warmte, veiligheid, plezier, vrolijkheid die uitstraalde vanuit jouw huis. Samen konden we heerlijk een kopje thee of koffie doen in 1 van onze tuinen. En daarbij de stand van het leven doornemen. Grote dingen, kleine dingen. Je was steun en toeverlaat.
Je was betrokken en positief en vast van plan om van de wereld te blijven genieten, wat er ook aan oorlogen, onrecht of natuurvernietiging speelt. Met respect kijk ik daar op terug.
Ik hoop dat er later steeds meer mooie ervaringen en dingen die je gezegd hebt terugkomen.
Ik kan niet genoeg zeggen: dankjewel voor alles. Ik ga je enorm missen!
Ineke
Tijdens een renovatie van onze woningen stond er een poos een steiger tegen de mijne. Om onze tuinen nu eens van boven te bekijken zijn we op een avond naar boven geklommen en hebben op de steiger thee gedronken. Genietend van onze paradijsjes.
Samen konden we naar allerlei mooie plekken in de buurt: ik had een poos de sleutel van de bijenstal in Angerenstein. Ilse had een sleutel van een schoolplein waar ze meedeed met een vergroeningsproject. We voelden ons bevoorrechte mensen.
Samen hebben we meerdere malen sleedoorneitjes gezocht op Hoogte 80. Tijdens een wandeling in het bos kwamen we zwijnen tegen. Je ging mee nachtzwaluwen tellen op de hei of broedvogels in het bos. Al die mooie dingen samen. Met blijdschap kijk ik er op terug.
Qua techniek had je geen zicht en twee linkerhanden. Ik ook, maar 1 van mij draait af en toe toch een beetje rechts. In het land van blinden is eenoog koning. Je dacht dat ik een halve technicus was. Hoe moet dit aan elkaar, hoe werkt dat, kan jij naar mn telefoon kijken? Vaak konden we het samen oplossen. Daar kijk ik met dankbaarheid op terug. Voor de nog moeilijkere dingen wist jij ook altijd weer een oplossing te vinden. Wat jij wou ging gebeuren. Je kreeg alles voor elkaar, hoe lang t soms ook duurde. Een enorme doorzetter. Met bewondering kijk ik daarop terug.
Je kwam als buurvrouw. Als hartsvriendin ga je weg. Mijn huis was mijn warme, veilige plek. Wat ook kwam door de warmte, veiligheid, plezier, vrolijkheid die uitstraalde vanuit jouw huis. Samen konden we heerlijk een kopje thee of koffie doen in 1 van onze tuinen. En daarbij de stand van het leven doornemen. Grote dingen, kleine dingen. Je was steun en toeverlaat.
Je was betrokken en positief en vast van plan om van de wereld te blijven genieten, wat er ook aan oorlogen, onrecht of natuurvernietiging speelt. Met respect kijk ik daar op terug.
Ik hoop dat er later steeds meer mooie ervaringen en dingen die je gezegd hebt terugkomen.
Ik kan niet genoeg zeggen: dankjewel voor alles. Ik ga je enorm missen!
Ineke
________________
Als IVN-lid heb ik Ilse regelmatig mogen beleven: in de natuurgidsencursus waar ze haar eindpresentatie in Meinerswijk verbeeldde als de Schone Marjoleine, naast de Wilde Bertram. Een sensationele opvoering met collega's van haar werkgroepje in Romeinse stijl voor een klas kinderen. Tijdens de cursus nam ze het initiatief een braakliggend landje bij station Schuijtgraaf in te zaaien met mede IVN-leden. Dat werd een geweldig mooie vorm van samenwerking. Andere bloeiende landjes en randjes volgden: bij de Buitenschool, Geitenkamp, Maaslaan, Angerenstein, en meer. Veel van deze gelegenheden mocht ik fotografisch vastleggen en die beelden gebruikte ik voor publicitaire doeleinden van IVN Arnhem.
Ilse was een trouwe bezoekster van Nieuwjaarsbijeenkomsten en de Algemene Leden Vergadering. Als vertegenwoordiger van de werkgroep Bloeiende Landjes was ze aanwezig bij Adviesraden; altijd heel bescheiden, maar "to the point .
Bij de afsluiting van de IVN-gidsencursus in 2005 kregen we als afscheid een bijzondere sleutelhanger. Deze hangt nog steeds bij mij aan een deurpost en zo zal ik nog regelmatig aan haar denken. Maar Ilse laat veel meer indrukken achter en heeft zeker bij veel kinderen op een bijzondere wijze de kracht van en plezier met natuur bijgebracht. Maar toch... we zullen haar missen.
Ilse was een trouwe bezoekster van Nieuwjaarsbijeenkomsten en de Algemene Leden Vergadering. Als vertegenwoordiger van de werkgroep Bloeiende Landjes was ze aanwezig bij Adviesraden; altijd heel bescheiden, maar "to the point .
Bij de afsluiting van de IVN-gidsencursus in 2005 kregen we als afscheid een bijzondere sleutelhanger. Deze hangt nog steeds bij mij aan een deurpost en zo zal ik nog regelmatig aan haar denken. Maar Ilse laat veel meer indrukken achter en heeft zeker bij veel kinderen op een bijzondere wijze de kracht van en plezier met natuur bijgebracht. Maar toch... we zullen haar missen.
Maria Pompe
________________
6 december
Mijn lieve dappere prachtige vriendin is er niet meer.
Bam! Plots weggevlogen en mij en vele anderen in shock achterlatend.
Nooit meer samen eten van de (meestal door jou) met liefde bereidde maaltijden, vaak versierd met een bloemetje,
Nooit meer samen muziek luisteren uit ons beiden geliefde Spanje,
Nooit meer samen naar theater of concert,
Nooit meer de dingen uit ons beider leven bespreken. Daarover lachen of huilen,
Nooit meer samen ...
Wat blijft zijn de ontelbare warme herinneringen aan een bijzondere vrouw die het leven van zovele kinderen beter wilde maken. Door gesprek, spel of de vele schoolpleinen die Ilse omtoverde in avontuurlijke groene speelplekken of educatieve moestuinen. Een vrouw die altijd openstond voor anderen, terwijl haar eigen leven soms ook een worsteling was .
Ook beleefde ik met Ilse verschillende Guus Flatermomenten, waaraan ik terugdenk met een glimlach of een hardop lachen. Dat we bijvoorbeeld in Valor, Spanje al de eerste avond ons huisje kwijt waren. Door de bergen het laatste stuk achter de beheerder aangereden. Wij niet opgelet welke bergweg te nemen maar alleen in verwonderring en vervoering door de prachtige omgeving. Nadat we met de beheerder in het dorp hadden gegeten en de beheerder al eerder weg was, konden Ilse en ik in het inmiddels pikkedonker de bergweggetjes niet te herkennen, ons huis terug te vinden. We hebben de beheerder moeten bellen ...
Of toen Ilse en ik een prachtig klein dorpje in Spanje in wandelden. Ik moest heel nodig plassen, maar er was geen cafeetje te vinden. Ilse sprak een vrouw aan met de vraag of zij een grasveldje wist waar ik kon plassen. De vrouw viel om van verbazing en antwoorde dat ik gerust bij haar thuis van het toilet gebruikt kon maken. We hebben hier nog vaak om geschaterd.
Dankbaar ben ik dat Ilse me verschillende keren heeft meegenomen naar de mooiste plekken.
Dankbaar voor de liefde die ik van haar heb mogen ontvangen.
Dankbaar dat we een groot stuk van ons beider levenspad samen mochten bewandelen.
Een goede reis lieve Ilse
Mijn lieve dappere prachtige vriendin is er niet meer.
Bam! Plots weggevlogen en mij en vele anderen in shock achterlatend.
Nooit meer samen eten van de (meestal door jou) met liefde bereidde maaltijden, vaak versierd met een bloemetje,
Nooit meer samen muziek luisteren uit ons beiden geliefde Spanje,
Nooit meer samen naar theater of concert,
Nooit meer de dingen uit ons beider leven bespreken. Daarover lachen of huilen,
Nooit meer samen ...
Wat blijft zijn de ontelbare warme herinneringen aan een bijzondere vrouw die het leven van zovele kinderen beter wilde maken. Door gesprek, spel of de vele schoolpleinen die Ilse omtoverde in avontuurlijke groene speelplekken of educatieve moestuinen. Een vrouw die altijd openstond voor anderen, terwijl haar eigen leven soms ook een worsteling was .
Ook beleefde ik met Ilse verschillende Guus Flatermomenten, waaraan ik terugdenk met een glimlach of een hardop lachen. Dat we bijvoorbeeld in Valor, Spanje al de eerste avond ons huisje kwijt waren. Door de bergen het laatste stuk achter de beheerder aangereden. Wij niet opgelet welke bergweg te nemen maar alleen in verwonderring en vervoering door de prachtige omgeving. Nadat we met de beheerder in het dorp hadden gegeten en de beheerder al eerder weg was, konden Ilse en ik in het inmiddels pikkedonker de bergweggetjes niet te herkennen, ons huis terug te vinden. We hebben de beheerder moeten bellen ...
Of toen Ilse en ik een prachtig klein dorpje in Spanje in wandelden. Ik moest heel nodig plassen, maar er was geen cafeetje te vinden. Ilse sprak een vrouw aan met de vraag of zij een grasveldje wist waar ik kon plassen. De vrouw viel om van verbazing en antwoorde dat ik gerust bij haar thuis van het toilet gebruikt kon maken. We hebben hier nog vaak om geschaterd.
Dankbaar ben ik dat Ilse me verschillende keren heeft meegenomen naar de mooiste plekken.
Dankbaar voor de liefde die ik van haar heb mogen ontvangen.
Dankbaar dat we een groot stuk van ons beider levenspad samen mochten bewandelen.
Een goede reis lieve Ilse
Desirée
________________
Lieve Ilse,
Wat onwerkelijk. Maandag 5 december hadden we nog mailcontact en het plannetje om begin januari te wandelen. Dat deden we wel vaker, zoals afgelopen zomer toen je me een mooi natuurspeelplekje, dat je net ontdekt had, wilde laten zien. Ook het mooie artikel dat je over Kees Both in Oase schreef, ontstond al wandelend en pratend, onderbroken door het kijken naar plantjes en het luisteren naar de kwartels die we tot onze verrassing hoorden. Allebei waren we blij met je mooie, laatste artikel over 'het geheime plekje' in Freiburg. Daarnaast maakten we elkaar attent op boeken die ons raakten, praatten we over de dingen die ons bezighielden en genoten we van 'buiten'. Na je uitvaart fietste ik via het Rozendaalse Veld terug, de plek waar we vaker wandelden. Het was er in de kou, alles berijpt en met zon, betoverend mooi. Zo'n troost. Dank voor alles dat we samen deelden en vooral voor de fijne mens dat je was.
Liefs, Machteld
________________
Beste naasten en vrienden van Ilse,
De afgelopen tijd heb ik Ilse leren kennen als een bevlogen, geïnteresseerde vrouw, die hield van natuur en goed was in verbinding leggen met jongeren. Als vrijwillige begeleider werkte ze mee aan een jongerenproject over natuur in Arnhem, op 23 november waren we daarvoor nog samen op excursie. Wat een fijne ochtend was dat. Ze toonde liefde en geduld voor de scholieren met wie we op stap waren, nam uitgebreid de tijd om samen aandachtig het leven op een dode boom te bestuderen en te luisteren naar de ontdekkingen van de jongeren. Die rust en aandacht maakten indruk.
Ook namens mijn collega's van IVN Gelderland wens ik iedereen sterkte met het gemis.
Vriendelijke groet,
De afgelopen tijd heb ik Ilse leren kennen als een bevlogen, geïnteresseerde vrouw, die hield van natuur en goed was in verbinding leggen met jongeren. Als vrijwillige begeleider werkte ze mee aan een jongerenproject over natuur in Arnhem, op 23 november waren we daarvoor nog samen op excursie. Wat een fijne ochtend was dat. Ze toonde liefde en geduld voor de scholieren met wie we op stap waren, nam uitgebreid de tijd om samen aandachtig het leven op een dode boom te bestuderen en te luisteren naar de ontdekkingen van de jongeren. Die rust en aandacht maakten indruk.
Ook namens mijn collega's van IVN Gelderland wens ik iedereen sterkte met het gemis.
Vriendelijke groet,
Eveline Vink
________________
Lieve Ilse,
Bevatten kan ik het nog niet, dat jij er niet meer bent. Wat zal ik je enorm gaan missen lieve Ilse. Jouw mooie lieve zelf.Jouw knuffel op een koud perron. Blij als we elkaar weer zagen. Het samen lopen, kopjes thee drinken op een bankje. De vragen die je me stelde. Wat ik leerde over het hebben van aandacht. Samen kijken naar alles wat op ons pad kwam.
Zo blij met jouw vriendschap en de verhalen die we deelden. Vandaag was ik in de Waalse kerk en zag al die mensen die jou dierbaar waren en die ik herkende uit jouw verhalen.
Ik wens jullie familie en vrienden sterkte toe in de komende tijd. Ikzelf maak de verdere wandeling naar de bron van ' onze' Berkel af en leg er een steen voor jou neer lieve Ilse.
Heidi
________________
Lieve Ilse,
Ilse, stoere en lieve naamgenoot. Ik zie je staan op een schoolplein in Arnhem, we kijken samen naar een zonnebloem. Niet zomaar een zonnebloem maar een zonnebloem die je samen met de kinderen van de school hebt gezaaid en met heel veel liefde en toewijding hebt verzorgd. De zonnebloem staat aan het randje van een betegeld plein, op een plek waar eens ook een tegel lag. Een tegel die jij er eigenhandig met de kinderen hebt uitgewrikt. Het lijkt zo onbeduidend, één bloem in die zee van tegels. Maar wat een impact. Op het voorheen kale schoolplein kwam de verwondering terug en daarmee het besef dat verandering wel kan. Dank dat je me dat hebt laten zien én ervaren. Rustig zacht lieve Ilse.
Ilse
________________
Lieve Ilse,
Ik zou niet weten wat ik zonder jou had moeten doen. Je ondersteunde mij in alles. Je was niet alleen mijn therapeut, maar je voelde ook als mijn 2e moeder. Je betekende niet alleen veel voor mij, maar ook veel voor mijn familie.
Toen ik te horen kreeg dat jij er niet meer was, zakte ik door de grond. Ik kon geen afscheid van je nemen en dat deed veel pijn.
Je zou over 2 weken met pensioen gaan en daar keken we al samen naar uit. Ik wou graag een teddybeer en jij wou die graag aan mij geven. Gelukkig heb ik die in ontvangst gekregen en zal die altijd met me meenemen
Ik zal nooit vergeten hoeveel jij voor me hebt betekend en hoever jij mij hebt gebracht
Lieve Ilse, ik ga je missen.
Wij wensen iedereen veel sterkte.
Liefs Mylou en Heidy
Toen ik te horen kreeg dat jij er niet meer was, zakte ik door de grond. Ik kon geen afscheid van je nemen en dat deed veel pijn.
Je zou over 2 weken met pensioen gaan en daar keken we al samen naar uit. Ik wou graag een teddybeer en jij wou die graag aan mij geven. Gelukkig heb ik die in ontvangst gekregen en zal die altijd met me meenemen
Ik zal nooit vergeten hoeveel jij voor me hebt betekend en hoever jij mij hebt gebracht
Lieve Ilse, ik ga je missen.
Wij wensen iedereen veel sterkte.
Liefs Mylou en Heidy
________________
Lieve Ilse,
Je bent onze tuinbuurvrouw! Omdat het besef van je overlijden gevoelsmatig nog niet kan, schrijven we dit alsof we je morgen weer tegenkomen. Je gedrevenheid om puur en natuurlijk te zijn, geeft ons zo veel energie. Met onze voorliefde voor de bijen, zijn we een prachtige combinatie. En zo voelt dat ook.
Door jouw doeltreffende woorden, kennis en groene vingers doen we ons best om de grond altijd te bedekken en zo verschraling tegen te gaan. Leer je ons veel over planten, hoe te zaaien en wanneer te oogsten. En je hebt op een heel natuurlijke wijze de rol van mijn overleden moeder overgenomen en onze kinderen meegenomen in de interesse in de natuur. Harstikke leuk dat je dit voorjaar onze jongste dochter kwam halen om een paar uurtjes mee naar de tuin te gaan. Heerlijk hoe enthousiast jullie beide daarvan terug kwamen. De kinderen mogen bij jouw in de tuin bloemen plukken voor thuis op de tafel. Zo mooi om te zien hoe jij deze net geplukte bloemen verzorgt en niet zonder water naar huis wilt sturen. Dit zijn momenten waar wij wijzer van worden en we bij elke bloem die we plukken aan terug denken.
Fantastisch hoe je ons dit jaar tijdens een ziekbed ondersteund hebt en ons kracht hebt gegeven. Met veel plezier kijken we terug hoe we naderhand gezamenlijk in het zonnetje hebben zitten praten over Zeeland, de tuin, je boek, recepten en nieuwe tuinbewerkingstheorieën.
Je zult altijd bij ons blijven en bij elke bloem die we plukken denken we even aan je.
Je bent onze tuinbuurvrouw! Omdat het besef van je overlijden gevoelsmatig nog niet kan, schrijven we dit alsof we je morgen weer tegenkomen. Je gedrevenheid om puur en natuurlijk te zijn, geeft ons zo veel energie. Met onze voorliefde voor de bijen, zijn we een prachtige combinatie. En zo voelt dat ook.
Door jouw doeltreffende woorden, kennis en groene vingers doen we ons best om de grond altijd te bedekken en zo verschraling tegen te gaan. Leer je ons veel over planten, hoe te zaaien en wanneer te oogsten. En je hebt op een heel natuurlijke wijze de rol van mijn overleden moeder overgenomen en onze kinderen meegenomen in de interesse in de natuur. Harstikke leuk dat je dit voorjaar onze jongste dochter kwam halen om een paar uurtjes mee naar de tuin te gaan. Heerlijk hoe enthousiast jullie beide daarvan terug kwamen. De kinderen mogen bij jouw in de tuin bloemen plukken voor thuis op de tafel. Zo mooi om te zien hoe jij deze net geplukte bloemen verzorgt en niet zonder water naar huis wilt sturen. Dit zijn momenten waar wij wijzer van worden en we bij elke bloem die we plukken aan terug denken.
Fantastisch hoe je ons dit jaar tijdens een ziekbed ondersteund hebt en ons kracht hebt gegeven. Met veel plezier kijken we terug hoe we naderhand gezamenlijk in het zonnetje hebben zitten praten over Zeeland, de tuin, je boek, recepten en nieuwe tuinbewerkingstheorieën.
Je zult altijd bij ons blijven en bij elke bloem die we plukken denken we even aan je.
Jeroen
________________
Het bericht van het onverwachte overlijden van Ilse Vonder heeft me diep geraakt. Gedurende de oprichting van de stichting Groene Pedagogiek en het rijke palet aan activiteiten die daaruit volgde, heeft Ilse een grote indruk op mij gemaakt. Haar kennis, inzet en enorme toewijding zijn een belangrijk fundament voor de stichting geweest. Haar onvoorwaardelijke liefde voor de natuur en kinderen heeft ze in talloze daden - op allerlei niveau's - kunnen verwezenlijken. Ilse, een zeldzaam fijn en bescheiden mens, was een prachtig voorbeeld van hoe wij met het kwetsbare op deze planeet zouden moeten omgaan. Ik weet zeker dat haar gedachtengoed en onuitwisbare positieve houding zich in menigeen heeft genesteld.
Lieve Ilse, je was een stille kanjer, je hebt het verschil gemaakt.
Gerard
________________
Met grote verslagenheid hebben wij kennisgenomen van het plotselinge overlijden van een van de grondleggers van onze praktijk, Ilse Vonder.
Ilse is van grote betekenis geweest in hoe wij denken over het behandelen van kinderen en hun gezinnen. Als orthopedagoog, GZ-psycholoog en speltherapeut leerde zij ons en haar cliënten in verbinding te blijven met onszelf, met anderen en met de natuur als geheel.
Bijna 30 jaar werkte zij vanuit haar vertrouwen in het zelfhelende vermogen van elke mens, want ons hoop en perspectief geeft voor de toekomst.
Haar betrokken, warme persoonlijkheid en haar rustige uitstraling zullen wij missen.
Namens alle collega's van Rigtering.
Sandra Aleman, Esther Rigtering en Ariene Rigtering-Chardon
________________
Als mede-oprichter van stichting Groene Pedagogiek in 2016, is Ilse op vele manieren actief betrokken geweest bij de ontwikkeling van de stichting. Haar pedagogisch hart en grote liefde voor de natuur vertaalde zich in het aanleggen van menig (speel)natuurplaats voor kinderen en het schrijven van relevante artikelen.
Binnen de stichting heeft ze actief mede inhoud gegeven aan de netwerk-ledendagen en diverse projecten. Zo heeft ze afgelopen voorjaar aan het prachtige project “Schierplezier” meegewerkt, waar de pedagogische waarde van natuur tastbaar is gemaakt voor gezinnen uit de pleegzorg. Van deze actieve vierdaagse op Schiermonnikoog heeft zij volop genoten.
Wij danken Ilse vanuit de grond van ons hart, voor de vele jaren opbouwende samenwerking, geweldige inzet en positieve energie voor het onderwerp Groene Pedagogiek.
Rust zacht, lieve Ilse, we zullen je niet vergeten.
Het bestuur van stichting Groene Pedagogiek
Angelique, Joop, Laura, Marnix en Peter
________________
Vol compassie is wat overblijft als ik aan Ilse denk. Gecondoleerd... voor haar naasten die haar hebben moeten laten gaan. Menigmaal kreeg ik een dankbaar mailtje van haar als reactie op mijn columns in de Springzaad Nieuwsbrief. Steeds vol herkenning, ik ben blij dat wij op deze manier een stukje samen hebben op mogen lopen.
Jeanette
________________
Lieve ilse,
Wat heb je ontzettend veel voor mij betekend! Vanaf het moment dat ik je collega werd heb ik heel veel van je mogen leren, heb je heel vaak met me meegedacht, ben je heel ondersteunend geweest en wist je me vooral veel vertrouwen te geven. Jouw gevoeligheid, warmte, bevlogenheid en betrokkenheid, en gemak waarmee je mensen echt ziet zal ik altijd in mijn herinnering meenemen.
We hebben verschillende keren samen gespeeld; om een spel van een kind beter te begrijpen of om collega's iets over de waarde van het spelen te vertellen. We hebben er ook veel over gesproken en nagedacht, vaak bij jou thuis aan tafel en aten dan ook samen wat heel fijn was. Ik heb je beloofd dat ik spel levendig zal blijven houden en ben er erg dankbaar voor dat ik je dit ook heb kunnen zeggen.
Naast alle herinneringen die ik meeneem van je als collega, ben je prive misschien nog wel meer van waarde geweest. Je was er altijd, ook in moeilijke tijden. En dan mocht ik gewoon even 'zijn', voelde je mee én ging je voor me staan. Ik ben je daar ongelooflijk dankbaar voor!
Lieve Ilse, het ga je goed! Ik ga je heel erg missen! Familie en vrienden: ik wens jullie heel veel sterkte en warmte toe van de mensen om jullie heen met veel mooie herinneringen in jullie hart!
Liefs Maike